Objawy żerowania szkodnika
Szkodnik powoduje tzw. robaczywienie śliwek, a formą szkodliwą są gąsienice, których obecność w owocach dyskwalifikuje je z przetwórstwa i spożycia. We wczesnym stadiach rozwoju śliwek gąsienice żerują w miąższu i pestkach. Drążą korytarze w kierunku szypułki i niszczą wiązki sitowo-naczyniowe, co skutkuje przerwaniem przepływu soków do owoców i wskutek tego owoce nie dojrzewają, zabarwiają się i opadają. Od lipca już zmieniają swoje przyzwyczajenia i drążą korytarze w różnych kierunkach, czasem wygryzają otwory w wielu miejscach skórki a w późniejszych stadiach rozwojowych żerują w pobliżu pestki w wygryzionej jamce wypełnionej ziarnistymi, brunatnymi odchodami.
Opis dorosłego osobnika
Śliwkóweczka w stadium dorosłym ma rozpiętość skrzydeł sięgającą 14 mm a długość jej ciała to 6 mm. Przednie skrzydła ma szarobrązowe z nieregularnymi ciemnymi brązowo czarnymi plamkami, na końcach których widoczne są jasnoszare plamy z czterema czarnymi plamkami w kształcie przecinków. Tylne skrzydła są jaśniejsze od przednich, w odcieniu jednolicie szarobrązowym.
Zobacz też: Gąsienice niszczą jabłonie? Sprawdź, jak je skutecznie powstrzymać
Rozwój jaja i gąsienicy
Samica składa jajo w kształcie okrągłej, wypukłej tarczki o średnicy ok. 0,7 mm, które jest tuż po złożeniu przezroczyste a po pewnym czasie staje się matowe, barwy woskowożółtej. Po wylęgu gąsienicy na owocu pozostaje przez kilka dni srebrzysta, opalizująca osłonka jaja. Wylęgła gąsienica ma ok. 1 mm długości a pod koniec rozwoju osiąga 12 mm. W pierwszych czterech stadiach rozwojowych jest biała z czarną główką a w ostatnim intensywnie różowa z ciemnobrązową głową. Poczwarka jest jasnobrązowa, ok. 6 mm długości i 2 mm szerokości.
Stadium zimujące
Stadium zimującym jest gąsienica w oprzędach, które można znaleźć w załamaniach kory na pniu, na wysokości ok. 50 cm nad ziemią. Mogą być również ukryte w trawie, pod opadłymi liśćmi oraz na powierzchni ziemi. Połowa gąsienic ginie podczas zimowania, pozostałe od połowy kwietnia przepoczwarczają się. Pod koniec maja następuje wylot motyli, który trwa do lipca. W ciągu dnia samce i samice tkwią nieruchomo wśród liści w koronach drzew, by wznowić loty wieczorem i nocą. 2–3 dni od wylotu lub w dniu wylotu następuje kopulacja i składanie jaj przez samicę.
Rozwój pokolenia zimowego
Samica zimowego pokolenia żyje 15 dni i składa na zdrowych, dobrze wykształconych owocach do 50 jaj, bardzo rzadko na liściach. Najwięcej jaj znaleźć można na środkowej i wierzchołkowej części owocu po środkowej stronie korony. Na jednym owocu znajduje się 3 do 4 jaj, maksymalnie do 9. Pierwsze jaja zimującego pokolenia składane są na początku czerwca. Po okresie inkubacji wylęgła gąsienica pozostaje na powierzchni owocu przez około 20 minut, następnie pokrywa wybrane miejsce jedwabną siatką snutych przez siebie nici i wgryza się w owoc. Po wgryzieniu, co trwa około godziny, zasklepia otwór łącząc snutą nicią cząstki skórki i miąższu owocu. Na ogół wszystkie stadia rozwojowe odbywają się w jednym owocu.
Letnie pokolenie szkodnika
Po osiągnięciu dojrzałości śliwkóweczka opuszcza owoc i oprzędza się na owocu bądź pniu. Pięćdziesiąt procent gąsienic pierwszego pokolenia pozostaje w diapauzie do kolejnego roku a drugie 50% przepoczwarcza się w ciągu tygodnia. Z tych poczwarek po niespełna 3 tygodniach wylatuje letnie pokolenie i w drugiej i trzeciej dekadzie lipca rozpoczyna się składanie jaj, które osiąga maksimum w sierpniu i trwa do połowy września. Motyle letniego pokolenia składają do 150 jaj, rozwój i żerowanie gąsienic II pokolenia przebiega podobnie jak I.
Metody ograniczania populacji
W celu ograniczenia populacji szkodnika zbieramy i niszczymy robaczywe owoce oraz zakładamy na wys. 50 cm od ziemi opaski z papieru falistego na pnie drzew, które zatrzymają wędrujące gąsienice. Pierwszy raz opaskę montujemy w maju, drugi raz w sierpniu. Wędrujące gąsienice wchodzą do opaski zamiast zimować w spękanej korze śliw lub schodzić na zimowanie do opadłych liści. Dla lepszego efektu zeskrobujemy spękaną warstwę kory i dopiero na gładkiej powierzchni zakładamy opaskę. Co kilka tygodni opaskę zdejmujemy i niszczymy.
Wrogowie naturalni
Drugą metodą ograniczania owocówek obu gatunków jest zasiedlanie sadów kruszynkiem, który niszczy populację owocówek w 50%. Naszym sprzymierzeńcem są również sikory, które żywią się gąsienicami tych szkodników. Warto zatem w sadach zakładać budki lęgowe dla sikor.
Małgorzata Wyrzykowska
