W rozwoju i wzroście zbóż ozimych i jarych z mikroelementów najważniejszymi są miedź i mangan. Miedź (najlepiej z siarką i magnezem) powinniśmy stosować w dobrze prowadzonych i dożywionych łanach. W zbożach np. zbyt rzadkich warto rozszerzyć dokarmianie o mangan (zwłaszcza w owsie) i cynk.
Niedobór miedzi zagraża przede wszystkim młodym liściom
Najważniejszymi mikroelementami w rozwoju zbóż są miedź i mangan. Miedź jest mało ruchliwa i dlatego jej brakiem dotknięte są młode liście, na których występują zmiany w zabarwieniu (chloroza). Końcówki liści stają się białe lub szare, więdną i skręcają się. Miedź przez kontrolę gospodarki azotowej zbóż wpływa na liczbę źdźbeł i decyduje o szybkości przetworzenia pobranego przez rośliny azotu w białko. Wpływa też na proces ustalania liczby ziarniaków w kłosie, który bezpośrednio zależy od roli miedzi w powstawaniu i żywotności pyłku. Zwiększa odporność na choroby podstawy źdźbła.
Niedobór manganu objawia się natomiast żółtobiałymi pasowymi przebarwieniami między żyłkami w środkowych częściach liści. Potem tworzą się w tych miejscach brązowe nekrotyczne plamy. Mangan korzystnie wpływa na warunki pobierania składników pokarmowych we wczesnych fazach rozwoju. Mocno oddziałuje na gospodarkę azotową.
Priorytetem dokarmianie pszenicy i jęczmienia
Zboża jakościowe – pszenicę i jęczmień browarny – powinniśmy dokarmiać priorytetowo. Najbardziej wrażliwymi fazami plonotwórczymi w pszenicy jarej jest faza krzewienia, początek strzelania w źdźbło oraz okres od pełni strzelania w źdźbło do kłoszenia. Miedź jest ważna, ale bez przesady. Należy ją dostarczyć dolistnie w okresie między środkiem krzewienia a strzelaniem w źdźbło (najlepiej wcześnie) w jednym, maksymalnie dwóch zabiegach dokarmiania.
W jęczmieniu browarnym celem jest plon ziarna bogatego w skrobię, a jednocześnie względnie ubogiego w białko. Z tego powodu okresami krytycznymi w tej uprawie są: faza krzewienia, faza kłoszenia i faza dojrzałości mlecznej (nalewania ziarna). Przewidziane dokarmianie miedzią i manganem powinniśmy zrealizować do początku strzelania w źdźbło, a w dalszych fazach skupić się na dostarczeniu dolistnym potasu, fosforu, magnezu i siarki.
W jaki sposób dokarmiać zboża paszowe?
Zboża jare paszowe powinniśmy dokarmić miedzią i manganem najpóźniej do początku strzelania w źdźbło. Pamiętajmy, że przy każdym planowanym zabiegu dokarmiania powinniśmy standardowo stosować siarkę i magnez (5% roztwór siarczanu magnezu). Ostatni zabieg dokarmiania zbóż paszowych możemy wykonać w fazie kłoszenia. Aby dokarmianie było ekonomiczne należy uwzględnić warunki pogodowe i możliwość łączenia zabiegów dokarmiania z ochroną czy skracaniem łanów.
Dokarmianie zbóż rozszerzyć o cynk, ale także molibden i bor, a w okresach stresu także o biostymulatory. W ofercie rynkowej nawozów dolistnych jest wiele produktów dedykowanych zbożom. Czołowi producenci nawozów dolistnych prowadzą ponadto wiele badań dotyczących możliwości ich mieszania z pestycydami. Zawsze oferują też przebadane zalecenia, a więc gotowe programy dokarmiania z terminami aplikacji i dawkami.
fot. Marek Kalinowski
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 15/2023 na str. 49. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
