Kryteria jakości handlowej, którymi powinny cechować się ziemniaki wczesne (młode) określa Rozporządzenie MRiRW z 17 kwietnia 2019 r. Według rozporządzenia, ziemniaki takie powinny być „zebrane na początku sezonu zbioru ziemniaków w kraju pochodzenia przed osiągnięciem pełnej dojrzałości, o skórce łuszczącej się, przeznaczonych do sprzedaży bezpośrednio po zebraniu”. Nowe rozporządzenie uzupełnia skrót nazwy „ziemniaki wczesne” przez wprowadzenie skrótu dla powszechnie stosowanej w Polsce nazwy „ziemniaki młode” i wprowadziło zmiany oznakowania opakowań ziemniaków, w tym obowiązek podania kraju pochodzenia wraz z wizerunkiem flagi państwa pochodzenia.
Atutem krajowych odmian jest wysoka odporność na choroby
Miejmy nadzieję, że w sieciach handlowych wiosną nie będzie już udawanych „ziemniaków młodych” i że zgodnie z definicją „młode ziemniaki” będą polskie. Taki był zresztą cel zmiany przepisów. Określenie „ziemniaki młode” powinno być stosowane wyłącznie w odniesieniu do ziemniaków z polskich upraw.
W zakresie odmian o skróconym okresie wegetacji (na najwcześniejszy zbiór) i hodowli odpornościowej, krajowa hodowla wiedzie prym. Atutem krajowych odmian jest wysoka ich odporność na choroby wirusowe, szczególnie na wirusy Y i wirusy liściozwoju. Wiele odmian jest też odpornych na parcha zwykłego – ważna cecha w przypadku odmian jadalnych. Przy uprawie ziemniaków na wczesny zbiór najważniejsza jest genetycznie ukształtowana cecha szybkiego wchodzenia w okres tuberyzacji (wiązania bulw). Przy odmianach bardzo wczesnych w uprawie na najwcześniejszy zbiór pozwala to uzyskać wysoki plon handlowy już w 40 dni od wschodów ziemniaka (ok. 50–55 dni od wysadzenia).
- Odmiany uprawiane na najwcześniejszy zbiór dają satysfakcjonujący plon handlowy młodych ziemniaków już w 40 dni od wschodów
Rekomendowane odmiany na wczesny zbiór
Dziś zgodnie z naszym cyklem pokazujemy Listę Odmian Zalecanych jadalnych bardzo wczesnych ziemniaka na 2020 r. (dla woj. lubuskiego, podkarpackiego i podlaskiego nie ma LOZ ziemniaka). Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę trzech najczęściej rekomendowanych odmian jadalnych bardzo wczesnych:
- Denar- odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 1999 r., bardzo wczesna, jadalna w typie kulinarnym sałatkowym do wszechstronnie użytkowego, o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy Y i liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana zalecana do uprawy w całym kraju.
- Riviera- odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2015 r., bardzo wczesna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego, o przeciętnym smaku. Bulwy duże, o regularnym kształcie, okrągłe, o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenność po 40. dniach od pełni wschodów duża do bardzo dużej, po zakończeniu wegetacji średnia. Duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y duża (8 w skali 90), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 90). Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
- Impala- odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2003 r., bardzo wczesna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym, o dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, o regularnym kształcie, okrągłe, o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Bardzo plenna, duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y słaba (4 w skali 90), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 9 st.). Zalecana do uprawy w całym kraju w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
Marek Kalinowski
Zdjęcie: Marek Kalinowki
Zdjęcie główne: Pixabay
