Apel o pilne wsparcie dla polskich mleczarzy. ”Destabilizacja producentów mleka”Rutkowski, Szałaj/Canva
StoryEditorMleko

Rolnicy produkujący mleko apelują o pilne wsparcie. Jest odpowiedź Kołodziejczaka

21.01.2025., 11:30h

Polscy rolnicy domagają się wsparcia sektora mleczarskiego. Sytuacja producentów mleka wciąż nie jest zadowalająca, a jak wskazują, wiele należałoby jeszcze zrobić, by ich interesy były chronione. Co na to wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak?

Poseł Kazimierz Gwiazdowski w imieniu rolników wystosował interpelację, której zaapelował o wsparcie sektora mleczarskiego w obliczu kluczowych wyzwań i zagrożeń.

Sektor mleka zepchnięty na margines

Polscy producenci mleka od wielu lat muszą stawiać czoła nowym wyzwaniom. Poza niskimi cenami skupu rolnicy zmagają się z destabilizacją nie tylko swojej pozycji, ale również spółdzielni mleczarskich, do których odstawiają produkowane przez siebie mleko. Zdaniem Gwiazdowskiego, pogarszające się warunki rynkowe oraz brak systemowych rozwiązań dla branży mlecznej stanowią jednoznaczny sygnał do wszczęcia interwencji przez resort rolnictwa.

Sektor mleczarski poza infrastrukturą krytyczną

Jak wskazuje Gwiazdowski, jeden z kluczowych problemów stanowi brak włączenia sektora mleczarskiego do infrastruktury krytycznej, skutkiem czego, jest podwyższone ryzyko wystąpienia „poważnych zakłóceń w przypadku przerw w dostawie energii, cyberataków czy innych kryzysowych sytuacji”. Zdaniem posła, nieuregulowane pozostają również kwestie dot. relacji występujących między dużymi sieciami handlowymi a dostawcami, przez co rynek jest destabilizowany, a na producentach wywiera się presję cenową.

– Rosnące koszty energii i gazu znacząco obciążają sektor mleczarski, powodując zamykanie kolejnych gospodarstw i spółdzielni. Jednocześnie zauważalny jest brak merytorycznej współpracy w obszarach kluczowych dla przyszłości branży, takich jak wdrożenie systemu kaucyjnego, wsparcie dla zrównoważonego rolnictwa czy poprawa innowacyjności – dodaje Gwiazdowski.

Rolnicy apelują o ochronę interesów mleczarzy

Zdaniem Gwiazdowskiego, podjęcie stosownej interwencji, dzięki której możliwa będzie ochrona polskich producentów mleka i stabilizacja sektora mleka, jest niezbędne do tego, by produkcja mleka w Polsce i gospodarstwa trudniące się jego produkcją mogły dalej funkcjonować.

W związku z powyższą interpelacją poseł Gwiazdowski wystosował 7 pytań, na które udzielił mu odpowiedzi wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Michał Kołodziejczak.

  1. Czy minister rolnictwa i rozwoju wsi nie powinien opracować narodowej strategii mleczarskiej z uwzględnieniem mechanizmów finansowania celów strategicznych?
  2. Czy minister rolnictwa i rozwoju wsi prowadzi bieżący system monitorowania sytuacji na rynku mleka i czy wprowadza skuteczne instrumenty interwencji państwa w sytuacjach kryzysowych?
  3. Czy ministerstwo planuje podjęcie działań na rzecz włączenia sektora mleczarskiego do infrastruktury krytycznej, aby zabezpieczyć produkcję przed skutkami przerw w dostawie energii oraz cyberataków?
  4. Czy rozważane są inicjatywy zmierzające do uregulowania relacji między sieciami handlowymi a dostawcami, co pozwoliłoby ograniczyć wojny cenowe destabilizujące rynek?
  5. Czy ministerstwo planuje wprowadzenie mechanizmów wsparcia dla sektora mleczarskiego w obliczu rosnących kosztów energii, takich jak dofinansowanie inwestycji w odnawialne źródła energii?
  6. Jakie działania podejmowane są w celu zapewnienia współpracy z branżą mleczarską w zakresie systemu kaucyjnego, wsparcia dla zrównoważonego rolnictwa oraz rozwiązań poprawiających konkurencyjność sektora?

Kto opracuje narodową strategię dla mleczarstwa?

Wiceminister Kołodziejczak, udzielając odpowiedzi na pierwsze pytanie, jednoznacznie stwierdził, że opracowywanie strategii, o której mowa w skierowanej do resortu rolnictwa interpelacji, powinno odbywać się z inicjatywy organizacji branżowych i na ich potrzeby. Jego zdaniem, doskonałe przykłady stanowi strategia rozwoju sektora wołowiny, czy Narodowa Strategia Ochrony Owadów Zapylających. Jak wskazuje Kołodziejczak, w roku 2024, właśnie z inicjatywy mleczarzy były prowadzone prace analityczne, które miały na celu stworzenie strategii polskiego sektora mleczarskiego, a ich wyniki omówiono podczas 21. Międzynarodowego Forum Społeczności Mleczarskiej w Białymstoku.

System monitorowania sytuacji na rynku mleka

Wiceminister Kołodziejczak zapewnił rolników, że resort rolnictwa, ma na uwadze dobro polskich producentów mleka, dlatego na bieżąco monitoruje sytuację rynkową, ze szczególnym uwzględnieniem cen skupu i sprzedaży mleka. Zdaniem polityka, monitoring ten obejmuje również sieci handlowe zobowiązane do raportowania cen wybranych produktów mlecznych, takich jak mleko, masło i ser oraz przetwórców zobligowanych do przekazywania MRiRW danych dot. cen masła wykorzystywanego następnie jako surowiec do dalszej produkcji.

– Ministerstwo prowadzi monitoring na różnych etapach łańcucha dystrybucji żywności, co zwiększa przejrzystość rynku. Dane dotyczące cen skupu mleka zbierane są raz w miesiącu, natomiast pozostałe ceny są raportowane do MRiRW co tydzień. Zebrane dane są publikowane i udostępniane (bezpłatnie) na nowym portalu ZSRIR (https://zsrir.minrol.gov.pl) w formie biuletynów informacyjnych – rynek mleka (raz w tygodniu). Dane te można również samodzielnie przeglądać bezpośrednio na portalu ZSRIR w formie wykresów w ciągu wielu lat. W MRiRW są analizowane również dane dotyczące polskiego handlu zagranicznego (eksport, import) mlekiem i artykułami mlecznymi. Dane dotyczące polskiego eksportu i importu są również prezentowane we wspomnianym wcześniej biuletynie informacyjnym – rynek mleka na portalu ZSRIR – poinformował Kołodziejczak.

Co więcej, wiceminister Kołodziejczak zaznaczył, że w ramach sprawozdawczości rolnej informacje te są przekazywane do Komisji Europejskiej, by po odpowiednim zagregowaniu mogły być udostępniane m.in. na stronach internetowych:

Czy sektor mleka będzie włączony do infrastruktury krytycznej?

Z odpowiedzi Kołodziejczaka wynika, że aktualnie prowadzone są działania, dzięki którym możliwe będzie znowelizowanie ustawy o zarządzaniu kryzysowym w taki sposób, by również sektor mleka mógł czuć się bezpiecznie.

Relacje między sieciami handlowymi a dostawcami mleka

Wiceminister Kołodziejczak wyjaśnił, że inicjatywny zmierzające do uregulowania relacji między sieciami handlowymi a dostawcami są podejmowane przez resort rolnictwa od dawna, a pierwsze regulacje mające na celu ochronę dostawców zostały podjęte już w roku 2017, natomiast w 2021 roku uchwalono nową ustawę o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej. Ponadto dostawcy mogą zgłaszać nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej do zbadania przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który ma prawo do nakładania kar.

Mechanizmy wsparcia dla sektora mleczarskiego

Jak wskazuje wiceminister Kołodziejczak, resort rolnictwa podjął szereg działań, dzięki którym wprowadzone zostało wsparcie dla rozwoju odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich oraz sektora mleczarskiego, takie jak:

  • Energia dla wsi,
  • Ustawa o odnawialnych źródłach energii.

Współpraca z branżą mleczarską w zakresie systemu kaucyjnego

Udzielając odpowiedzi na pytanie dot. systemu kaucyjnego, wiceminister Kołodziejczak wyjaśnił, że w tej kwestii resort rolnictwa również podjął działania, a sama współpraca obejmuje szereg działań, dzięki którym doszło np. do wyłączenia z systemu kaucyjnego opakowań po produktach mlecznych. Realizacja tego postanowienia ma nastąpić w roku 2025.

Natomiast w odniesieniu do zrównoważonego rolnictwa i rozwiązań precyzyjnych wiceminister Kołodziejczak zaznaczył, że rolnikom jest potrzebna pomoc w łagodzeniu obecnych i przyszłych zagrożeń, stworzenie nowych form koordynacji w łańcuchach dostaw, a także rozwijanie sposobów gospodarowania opartych w większym stopniu na obiegach zamkniętych.

– Należałoby zwiększyć inwestycje w poprawę odporności łańcuchów dostaw produktów rolno-spożywczych, zarówno lokalnych, jak i globalnych, z naciskiem na produkcję zrównoważoną, łańcuchy dostaw o obiegu zamkniętym i w miarę możliwości także utrzymanie wartości lokalnej – dodaje Kołodziejczak.

Przeczytaj również:

image
Analizy rynkowe

Czy KE zapewni rolnikom uczciwe ceny mleka?

Oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
10. luty 2025 21:05