Będą ułatwienia dla rolników w budowie zbiornika na deszczówkę

Rolnicy apelują o uproszczenie procedur

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych już w marcu 2025 roku zwrócił się do ministra rolnictwa z postulatem uproszczenia procedur administracyjnych dotyczących budowy niewielkich zbiorników retencyjnych. Obecnie rolnicy mogą liczyć na dofinansowanie m.in. w ramach interwencji Planu Strategicznego WPR, jednak formalności często skutecznie utrudniają im dostęp do środków.

KRiR wskazuje, że jednoznaczne wyłączenie takich inwestycji z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę ułatwi realizację zadań środowiskowych i klimatycznych.

Nierówne traktowanie rolników przez starostwa

Sytuacja na poziomie lokalnym pozostaje niejednolita. Jak podaje KRiR, starostwa w Polsce różnie interpretują przepisy: część wymaga pozwolenia na budowę, inne jedynie zgłoszenia, a jeszcze inne nie wymagają żadnych formalności. Taka rozbieżność prowadzi do nierównego traktowania rolników i stwarza ryzyko opóźnień w składaniu wymaganych dokumentów do Agencji.

W związku z tym KRiR postuluje, by dokumenty budowlane były wymagane dopiero na etapie wniosku o płatność, a nie przy uzupełnianiu wniosku o przyznanie pomocy. Pozwoliłoby to uniknąć sytuacji, w której rolnik ponosi koszty inwestycji przed decyzją o przyznaniu wsparcia.

Minister rolnictwa odpowiada: zmiany są w toku

Minister Stefan Krajewski poinformował, że zwrócił się do Ministerstwa Rozwoju i Technologii z wnioskiem o przyspieszenie zmian legislacyjnych w prawie budowlanym. Celem jest uproszczenie procedur związanych z budową zbiorników na wodę opadową.

Projekt nowelizacji ustawy trafił pod koniec kwietnia do ponownych uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania. Planowane jest jego przyjęcie w II kwartale 2025 roku.

Uproszczenia w prawie budowlanym – co się zmieni?

Nowelizacja zakłada uproszczenia procedur inwestycyjno-budowlanych dla gospodarstw rolnych, w tym montażu zbiorników bezodpływowych na deszczówkę lub wodę opadową. To krok, który może znacznie skrócić czas realizacji inwestycji i zredukować koszty formalne po stronie rolników.

Przesunięcie obowiązku składania dokumentów? Rząd mówi "nie"

KRiR chciała też, by obowiązek przedstawiania dokumentów potwierdzających zgodność inwestycji z prawem budowlanym przenieść na etap składania wniosku o płatność. To w razie, gdyby przepisy prawa budowlanego nie zmieniły się w kwestii stawiania deszczówek. Ministerstwo jednak odrzuciło ten postulat, wskazując, że:

• nabór wniosków o pomoc zakończył się 20 listopada 2024 r.,
• zmiana zasad w trakcie oceny wniosków byłaby niezgodna z zasadami przejrzystości,
• brak dokumentów w późniejszym etapie mógłby skutkować odmową wypłaty lub koniecznością zwrotu środków.

Jak dodał minister, obecna praktyka wynika z doświadczeń z PROW 2014–2020 i została zaakceptowana przez służby audytowe.

Co mówi aktualne prawo budowlane?

Obecnie zbiorniki na wodę deszczową traktowane są jako obiekty budowlane – jeśli są wykonane z użyciem wyrobów budowlanych i trwale zintegrowane z gruntem, wymagają pozwolenia. Jeżeli natomiast nie są trwale wbudowane ani wykonane z wyrobów budowlanych, nie podlegają przepisom prawa budowlanego, co oznacza brak konieczności uzyskiwania pozwolenia lub zgłoszenia.

Taką interpretację potwierdził Michał Jaros, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii.

Podsumowując, zmiany w prawie budowlanym mogą znacznie ułatwić rolnikom budowę zbiorników retencyjnych, kluczowych w kontekście walki z suszą i retencją wody. Choć obecne przepisy są niejednoznaczne, rząd pracuje nad ich uproszczeniem. Ostateczna decyzja i nowe regulacje mają zostać przyjęte w II kwartale 2025 roku.

Agnieszka Sawicka