Rada Unii Europejskiej przyjęła 12 grudnia rozporządzenie 2022/2465 zmieniające załącznik I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej. Zdecydowano w nim o tymczasowym zawieszeniu stawek celnych w odniesieniu do niektórych surowców do produkcji nawozów azotowych przez okres sześciu miesięcy.
Ogromne ilości amoniaku i mocznika UE importuje z państw trzecich
W uzasadnieniu rozporządzenia czytamy, że unijny rynek niektórych surowców do produkcji nawozów azotowych zależy w znacznym stopniu od przywozu z państw trzecich. W 2021 r. do Unii przywieziono 2,9 mln ton amoniaku i 4,7 mln ton mocznika do celów produkcji nawozów azotowych. Ceny tych produktów w 2021 r. znacznie wzrosły, a następnie zwiększyły się jeszcze bardziej w ciągu bieżącego roku.
Obecnie znaczna część surowców do produkcji nawozów azotowych jest przywożona do Unii z państw trzecich, które korzystają z preferencyjnego dostępu do rynku unijnego, a zatem przywóz ten jest bezcłowy. Niezależnie od tego do Unii przywozi się dużą ilość surowców do produkcji nawozów azotowych, pochodzących z krajów objętych wspólną taryfą celną wynosząca obecnie między 5,5 % a 6,5 %.
UE: zniesienie cła przyczyni się do niższych cen nawozów azotowych
Komisji Europejska jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę odnotowała znaczny wzrost cen żywności będący efektem wzrost kosztów energii i nawozów. Rosyjska inwazja na Ukrainę jeszcze pogłębiła ten trend i uwidoczniły słabości systemu żywnościowego Unii, który jest częściowo uzależniony od przywozu nawozów i surowców do ich produkcji. Przez to z jednej strony wzrastają ceny żywności, a z drugiej maleją dochody rolników w UE.
– Należy podjąć działania w celu zmniejszenia kosztów ponoszonych przez unijnych producentów nawozów przy przywozie surowców niezbędnych do produkcji nawozów azotowych. Ponadto w okresie niedoboru nawozów azotowych na rynkach międzynarodowych cła na przywóz do Unii dóbr pośrednich, takich jak amoniak i mocznik, stanowią czynnik zniechęcający do dostaw na rynek unijny w porównaniu z innymi rynkami światowymi, na których nie obowiązują cła przywozowe. Ta różnica w cłach utrudnia również starania na rzecz dywersyfikacji przywozu do Unii – czytamy w unijnym rozporządzeniu.
Co istotne, zawieszone cło nie dotyczy jednak surowców z Rosji i Białorusi. Amoniak i mocznik z tych państw będzie dalej objęty wyższymi taryfami.
Producenci nawozów są przeciwko zniesieniu ceł. Dlaczego?
Ku zaskoczeniu rolników, przedstawiciele unijnego przemysłu nawozowego "ubolewają", że zniesiono cła na dostawy amoniaku i mocznika.
– Wyrażamy ubolewanie z powodu decyzji Rady o zawieszeniu ceł na mocznik i amoniak, jednocześnie uznając, że okres zawieszenia został skrócony w stosunku do pierwotnej propozycji. Fertilizers Europe konsekwentnie opowiada się za stabilną i przewidywalną polityką handlową, aby uniknąć otwierania drzwi do nowych zależności strukturalnych. Zawieszenie ceł jest sprzeczne z polityką UE mającą na celu wzmocnienie strategicznej autonomii Europy w zakresie produkcji żywności i nawozów – powiedział Jacob Hansen, dyrektor generalny Fertilizers Europe.
EU fertilizer industry regrets the @EUCouncil‘s decision to temporarily suspend tariffs on urea & #ammonia as Europe is already under record surge of imported products. This decision is at odds with the EU’s policy to reinforce its strategic autonomy.https://t.co/RYi4TkwQZP pic.twitter.com/FbXpuzJFgy
— Fertilizers Europe (@FertilizersEuro) December 21, 2022
Unijny przemysł nawozowy zwrócił także uwagę, że ze względu na rekordowe ceny gazu unijna produkcja nawozów spadła na przełomie sierpnia i wrześniu o 70 % i w chwili obecnej jest ograniczona do 30%.
– Zniesienie ceł tylko zwiększa presję na przemysł, zagrażając zdolności przemysłu europejskiego do powrotu do normalnego poziomu produkcji – dodał Jacob Hansen.
Komisja Europejska do 17 maja 2023 r. sporządzi i przedłoży sprawozdanie oceniające skutki zawieszenia ceł na mocznik i amoniak. Na podstawie tego sprawozdania KE, zdecyduje czy przedłożyć propozycję przedłużenia zawieszenia ceł.
Jakie są aktualne ceny nawozów w Agrochem Puławy
Natomiast na naszym podwórku, tuż przed Gwiazdką Agrochem Puławy, oficjalny dystrybutor nawozów z Grupy Azoty, opublikował nowy cennik. A w nim większość nawozów azotowych i wieloskładnikowych zdrożało. Np. Saletra amonowa 34,4% PULAN oraz ZAKsan są droższe o 50 zł, Saletrzak 27 i Saletrosan 26 kosztują o 30 zł więcej, a Polifoski o 40 złotych.
Oto ceny nawozów azotowych z najnowszego cennika Agrochemu Puławy:
- Saletra amonowa 34,4% PULAN – nowa cena to 3675 zł/t,
- PULAN MACRO 32N – 3755 zł/t,
- RSM 32% – 3420 zł/t,
- PULREA + INu - 4000 zł/t,
- ZAKsan – 3755 zł/t,
- Saletrzak 27 Standard Plus - 3460 zł/t,
- Saletrosan 26 Plus - 3660 zł,
- POLIFOSKA 5 – 4090 zł/t,
- POLIFOSKA 6 – 4475 zł/t,
- POLIFOSKA 8 – 4515 zł/t,
- AMOFOSKA® 4-16-18 – 2965 zł/t,
- AMOFOSKA® 5-10-25 – 3325 zł/t.
Kowalczyk: suckesem będzie utrzymanie cen nawozów na poziomie 3,5 tys. złotych
Jak wskazuje Henryk Kowalczyk, minister rolnictwa, w rozmowe z "Tygodnikiem Poradnikiem Rolniczym" na drastyczny spadek cen nawozów rolnicy nie mają co liczyć.
– Myślę, że dopóki jest wojna na Ukrainie, dopóki ceny gazu są jakie są, to oczywiście o cenach 1-1,5 tysiąca złotych za tonę trzeba zapomnieć. Żyjemy w zupełnie innej rzeczywistości. Ceny gazu wzrosły nawet sześciokrotnie, stąd wzrost cen nawozów był nieunikniony. Kontynuacja dopłat do nawozów dla rolników jest już nierealna, wobec tego utrzymanie ceny rzędu 3,5 tysiąca złotych będzie już ogromnym sukcesem. Oby nie była tylko większa – mówił w rozmowie z nami minister rolnictwa Henryk Kowalczyk.
VAT w górę a za nim ceny nawozów
Co gorsza, od 1 stycznia 2023 roku nie będzie już obowiązywać tzw. tarcza inflacyjna, że oznacza, że nie będzie już zerowego VAT-u na nawozy, a przywrócona zostanie stawka 8 proc. Dla rolników, którzy nie są płatnikami VAT oznacza to wzrost cen nawozów nawet o kilkaset złotych na tonie.
Paweł Mikos, wk
